Trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp, đầu tư giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô kinh doanh, gia tăng năng lực sản xuất, năng lực cạnh tranh và đáp ứng mục tiêu tăng trưởng và phát triển trong tương lai. Để lựa chọn các dự án đầu tư hay các khoản đầu tư hiệu quả, các nhà quản trị trong doanh nghiệp cần hiểu về dự án đầu tư, cách thức lập, thẩm định dự án đầu tư trên nhiều góc độ nhưng quan trọng nhất là trên góc độ tài chính. Thông qua thẩm định dự án, các nhà quản trị trong doanh nghiệp sẽ đánh giá được nhu cầu vốn đầu tư, hiệu quả của dự án cũng như những rủi ro liên quan, từ đó đưa ra được những quyết định đúng đắn nhất.
Nội dung thẩm định dự án đầu tư
Thẩm định dự án đầu tư bao gồm việc phân tích và đánh giá các yếu tố chính sau:
Mục đích thẩm định dự án đầu tư
Việc thẩm định dự án cần tuân thủ 03 nguyên tắc sau:
Đối tượng nào có quyền thẩm định dự án đầu tư
Quyền thẩm định dự án đầu tư được phân cấp và thực hiện bởi các cơ quan chuyên môn dựa trên quy định pháp luật, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quá trình đánh giá. Theo Quyết định 1672/QĐ-BGTVT năm 2021 của Bộ Giao thông Vận tải, các đối tượng có quyền thẩm định bao gồm:
– Dự án không có cấu phần xây dựng: Các dự án không liên quan đến xây dựng được thẩm định theo quy định của pháp luật về đầu tư công, tập trung vào việc kiểm tra tính khả thi và hiệu quả sử dụng vốn.
Quy trình thẩm định dự án đầu tư
Quá trình thẩm định dự án đầu tư là một trong những giai đoạn quan trọng để đánh giá tính khả thi, hiệu quả và rủi ro của dự án trước khi ra quyết định triển khai. Quy trình thẩm định dự án bao gồm các bước chính sau:
Bước 1: Lập kế hoạch thẩm định dự án đầu tư
Mục tiêu chính khi lập kế hoạch thẩm định dự án đầu tư là xác định tính khả thi, hiệu quả và rủi ro của dự án. Các yếu tố cần tập trung thẩm định bao gồm:
Bước 2: Thu thập và phân tích thông tin thẩm định
Thu thập dữ liệu toàn diện giúp nhà đầu tư có cái nhìn rõ ràng và đánh giá chính xác tiềm năng cũng như rủi ro của dự án. Các dữ liệu cần thu thập bao gồm:
Dựa trên thông tin đã thu thập, cơ quan thẩm định đánh giá các khía cạnh sau:
Kết quả đánh giá sẽ xác định xem dự án có đáp ứng mục tiêu đặt ra và có nên triển khai hay không.
Bước 4: Báo cáo kết quả thẩm định dự án đầu tư
Báo cáo này trình bày các nội dung chính:
Báo cáo thường được gửi tới các bên liên quan để tham khảo và đưa ra quyết định cuối cùng.
Phương pháp triệt tiêu rủi ro
Rủi ro là một phần không thể thiếu trong bất kỳ dự án nào, đặc biệt với thời gian hoàn vốn dài. Phương pháp triệt tiêu rủi ro tập trung vào:
Phương pháp này đảm bảo rằng dự án có thể được triển khai một cách hiệu quả và giảm thiểu các tổn thất không đáng có.
Giá trị của dòng tiền trong tương lai sẽ giảm dần theo thời gian, do tác động của lạm phát và chi phí cơ hội của vốn. Do đó, các dòng tiền tương lai cần được chiết khấu về thời điểm hiện tại bằng một tỷ lệ chiết khấu phù hợp (thường là chi phí sử dụng vốn hoặc tỷ suất lợi nhuận yêu cầu của nhà đầu tư).
Các bước thực hiện phương pháp chiết khấu dòng tiền
Bước 1: Ước tính dòng tiền tương lai của dự án
Bước 2: Xác định tỷ lệ chiết khấu (WACC)
Tỷ lệ chiết khấu thường dựa trên chi phí sử dụng vốn bình quân (WACC – Weighted Average Cost of Capital), bao gồm:
Bước 3: Tính giá trị hiện tại của các dòng tiền (NPV)
Công thức tính giá trị hiện tại của các dòng tiền như sau:
Thẩm định dự án đầu tư là gì?
Thẩm định dự án đầu tư là quá trình phân tích và đánh giá toàn diện dựa trên các tiêu chuẩn kinh tế, kỹ thuật, tài chính và môi trường. Mục tiêu chính của việc thẩm định là xác định tính khả thi, hiệu quả tài chính, và tác động kinh tế – xã hội của dự án. Quy trình này được thực hiện theo một trình tự khoa học, giúp đưa ra những kết luận chính xác nhằm đảm bảo dự án không chỉ đáp ứng mục tiêu phát triển của chủ đầu tư mà còn phù hợp với chiến lược phát triển chung của quốc gia.
Các loại dự án đầu tư cần thẩm định có thể được phân loại theo quy mô như sau:
Mỗi loại dự án đầu tư mang những đặc thù riêng, đòi hỏi quá trình thẩm định kỹ lưỡng về khả năng sinh lời, rủi ro, phân tích thị trường và tài chính. Thẩm định đúng cách không chỉ bảo vệ nguồn vốn mà còn đảm bảo dự án đáp ứng được mục tiêu phát triển và tăng trưởng bền vững.
Những rủi ro thường gặp nếu không thẩm định dự án đầu tư
Một số rủi ro thường gặp nếu không tiến hành thẩm định dự án đầu tư như sau:
- Thực hiện thẩm định dự án đầu tư nhằm đảm bảo tính xác thực trong các thông tin và hiệu quả do dự án đem lại
- Nếu không thực hiện thẩm định thì các nhà đầu tư sẽ đánh mất nhiều cơ hội tốt trong quá trình đầu tư và gặp nhiều rủi ro về vấn đề chi phí và cơ hội phát triển.
- Đối với các nhà tài trợ nếu không tiến hành thẩm định thì sẽ làm hạn chế cũng như không biết rõ tính khả thi, khả năng hoàn trả nợ của dự án điều này làm ảnh hưởng đến vấn đề đảm bảo lợi nhuận
- Đối với các cơ quan quản lý nhà nước: nếu không tiến hành thẩm định sẽ không biết rõ được mức độ ảnh hưởng của dự án đến môi trường sinh thái, mức đóng góp cho ngân sách, giải quyết việc làm….. Từ đó ảnh hưởng đến vấn đề kinh tế, môi trường và an sinh xã hội….
Trên thực tế khi tiến hành thẩm định sẽ còn phát sinh nhiều vấn đề pháp lý khác nhau. Nếu quý bạn đọc quan tâm và muốn tìm hiểu hãy liên hệ với chúng tôi. Công ty luật NPLaw luôn luôn lắng nghe và giải quyết một cách nhanh chóng, triệt để vấn đề khách hàng gặp phải.
Nếu khách hàng cần tư vấn hoặc tìm hiểu thêm thông tin, vui lòng gửi về email: [email protected] hoặc liên hệ:
Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343
1. Phương pháp so sánh các chỉ tiêu:
Đây là phương pháp phổ biến và đơn giản, các chỉ tiêu kinh tế – kỹ thuật chủ yếu của dự án được so sánh với các dự án đã và đang xây dựng hoặc đang hoạt động. Sử dụng phương pháp thẩm định giá dự án đầu tư này giúp cho việc đánh giá tính hợp lý và chính xác các chỉ tiêu của dự án. Từ đó có thể rút ra các kết luận đúng đắn về dự án để đưa ra quyết định đầu tư được chính xác. Phương pháp so sánh được tiến hành theo một số chỉ tiêu sau:
Trong việc sử dụng phương pháp so sánh cần lưu ý, các chỉ tiêu dùng để tiến hành so sánh phải được vận dụng phù hợp với điều kiện và đặc điểm cụ thể của dự án và doanh nghiệp, tránh khuynh hướng so sánh máy móc cứng nhắc.
2. Phương pháp thẩm định theo trình tự:
Việc thẩm định giá dự án đầu tư được tiến hành theo một trình tự biện chứng từ tổng quát đến chi tiết, từ kết luận trước làm tiền đề cho kết luận sau:
Là việc xem xét tổng quát các nội dung cần thẩm định giá dự án đầu tư, qua đó phát hiện các vấn đề hợp lý hay chưa hợp lý cần phải đi sâu xem xét. Thẩm định giá tổng quát cho phép hình dung khái quát dự án, hiểu rõ quy mô, tầm quan trọng của dự án. Vì xem xét tổng quát các nội dung của dự án, do đó ở giai đoạn này khó phát hiện được các vấn đề cần phải bác bỏ, hoặc các sai sót của dự án cần bổ sung hoặc sửa đổi. Chỉ khi tiến hành thẩm định giá chi tiết, những vấn đề sai sót của dự án mới được phát hiện.
Được tiến hành sau thẩm định tổng quát. Việc thẩm định giá dự án đầu tư được tiến hành với từng nội dung của dự án từ việc thẩm định các điều kiện pháp lý đến phân tích hiệu quả tài chính và kinh tế – xã hội của dự án. Mỗi nội dung xem xét đều đưa ra những ý kiến đánh giá đồng ý hay cần phải sửa đổi thêm hoặc không thể chấp nhận được. Tuy nhiên mức độ tập trung cho những nội dung cơ bản có thể khác nhau tuỳ theo đặc điểm và tình hình cụ thể của dự án.
Trong bước thẩm định chi tiết, kết luận rút ra nội dung trước có thể là điều kiện để tiếp tục nghiên cứu. Nếu một số nội dung cơ bản của dự án bị bác bỏ thì có thể bác bỏ dự án mà không cần đi vào thẩm định toàn bộ các chỉ tiêu tiếp sau. Chẳng hạn, thẩm định mục tiêu của dự án không hợp lý, nội dung phân tích kỹ thuật và tài chính không khả thi thì dự án sẽ không thể thực hiện được.
3. Phương pháp thẩm định giá dự án đầu tư dựa trên việc phân tích độ nhạy của dự án đầu tư
Cơ sở của phương pháp này là dự kiến một số tình huống bất trắc có thể xảy ra trong tương lai đối với dự án, như vượt chi phí đầu tư, sản lượng đạt thấp, giá trị chi phí đầu vào tăng và giá tiêu thụ sản phẩm giảm, có thay đổi về chính sách theo hướng bất lợi… Khảo sát tác động của những yếu tố đó đến hiệu quả đầu tư và khả năng hoà vốn của dự án.
Mức độ sai lệch so với dự kiến của các bất trắc thường được chọn từ 10% đến 20% và nên chọn các yếu tố tiêu biểu dễ xảy ra gây tác động xấu đến hiệu quả của dự án để xem xét. Nếu dự án vẫn tỏ ra có hiệu quả kể cả trong trường hợp có nhiều bất trắc phát sinh đồng thời thì đó là những dự án vững chắc có độ an toàn cao. Trong trường hợp ngược lại, cần phải xem lại khả năng phát sinh bất trắc để đề xuất kiến nghị các biện pháp hữu hiệu khắc phục hay hạn chế. Nói chung biện pháp thẩm định giá dự án đầu tư này nên được áp dụng đối với các dự án có hiệu quả cao hơn mức bình thường nhưng có nhiều yếu tố thay đổi do khách quan.
