Thông tin thủy sản, kỹ thuật, thị trường nghề tôm cá

Cải thiện sản xuất để nâng cao mặt hàng cá tra

Ngành hàng cá tra Việt Nam đang đứng trước những thách thức lớn, đòi hỏi sự thay đổi mạnh mẽ để có thể đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Các giải pháp cải thiện chuỗi sản xuất nuôi trồng, chế biến cung ứng xuất khẩu là điều kiện tất yếu để ngành hàng này có thể tận dụng thời cơ, khai thác tốt nhất tiềm năng xuất khẩu.

Cụ thể, các giải pháp cải thiện chuỗi sản xuất nuôi trồng, chế biến cung ứng xuất khẩu cá tra bao gồm:

Đây là những yếu tố quan trọng quyết định chất lượng cá tra nguyên liệu. Các doanh nghiệp cần đầu tư vào con giống, thức ăn, kỹ thuật nuôi,... Đảm bảo cá tra nguyên liệu đạt chất lượng cao, đáp ứng các yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm và giá cả cạnh tranh của thị trường nhập khẩu.

Cải thiện mặt hàng cá tra. Ảnh: 2dep.vn

Các doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ chế biến hiện đại để nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm cá tra. Các sản phẩm cá tra chế biến cần đa dạng về chủng loại, mẫu mã, đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Cần tăng cường quảng bá, xúc tiến thương mại để giới thiệu sản phẩm cá tra Việt Nam đến người tiêu dùng tại các thị trường nhập khẩu.

Với những tín hiệu khả quan hiện nay, xuất khẩu cá tra được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng trưởng trong những tháng cuối năm 2023 và năm 2024.

Sông Giăng dài khoảng 100 km, bắt nguồn từ khe Khặng huyện Con Cuông, chảy qua các huyện Con Cuông, Anh Sơn, Thanh Chương và hòa vào sông Lam tại xã Thanh Tiên, huyện Thanh Chương.

Sông Giăng sở hữu cảnh đẹp thiên nhiên kỳ vĩ, là địa điểm du lịch lý tưởng với nhiều hoạt động như: Đu dây mạo hiểm, chèo thuyền, khám phá đời sống bà con dân tộc thiểu số… Đến với sông Giăng, du khách còn được thưởng thức món cá mát đặc biệt thơm ngon, ăn một lần sẽ nhớ mãi.

Cá mát sông Giăng nhỏ con, chỉ bằng hai, ba ngón tay của người lớn

Cá mát sông Giăng nhỏ con, chỉ bằng hai, ba ngón tay người lớn. Cá mát sống từng đàn ở các khe đá và nơi nước chảy xiết. Chúng thường bơi kiếm ăn vào ban đêm. Từ chập tối trở đi cá bắt đầu theo nhau đi tìm kiếm các loại côn trùng trên mặt nước, các loại rong tảo dọc khe suối, sông.

Cá mát là loài cá đặc sản, quý hiếm và có giá trị kinh tế cao (có giá từ 300.000 – 400.000 đồng/kg ). Thịt cá trắng, thơm, không tanh, lành và nhiều chất dinh dưỡng, xương cá rất cứng và ít xương, mỡ béo là nguồn thức ăn bổ dưỡng được nhiều người ưa thích.

Đối với người Thái vùng thượng nguồn sông Giăng, cá mát được chế biến thành nhiều món ăn thơm ngon nức tiếng. Cá mát được nướng giòn chấm chẻo (muối hạt, ớt xanh, mắc khén) hoặc để nguyên con nấu với canh rau rừng, ăn có vị đắng, ngọt rất đặc trưng. Ngoài ra, người Thái cũng thường chế biến món "hỏ mọc" hoặc "hỏ cà nạp" truyền thống để phục vụ lễ, Tết, đãi khách phương xa…

Còn người dân huyện Thanh Chương, nơi cuối nguồn sông Giăng, từ bao nhiều đời nay các món ăn chế biến từ cá mát như cá mát nướng, cá mát rán, cá mát kho tương, cá mát nấu canh chua… là món ăn không thể thiếu trong những ngày lễ, Tết. Khi nói đến đặc sản cá mát, người dân ở huyện Thanh Chương đã có câu "ngọt ngon cá mát sông Giăng, thơm khoai chợ Rộ, mềm măng chợ Chùa".

Cá mát có thể chế biến được rất nhiều món ăn ngon

Cá mát sông Giăng là món ăn dân dã, là lựa chọn hàng đầu của thực khách khi khám phá vẻ đẹp của sông Giăng, miền Tây xứ Nghệ. Chỉ cần ăn một lần, thực khách sẽ nhớ mãi hương vị thơm ngon của loại cá đặc sản này.

Thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tháng 5/2024, khối lượng xuất khẩu sản phẩm cá tra đạt hơn 83.000 tấn, tăng 46% so với cùng kỳ năm ngoái, tăng 8% so với tháng trước đó.

VASEP nhận định, khối lượng xuất khẩu cá tra Việt Nam trong tháng 5/2024 đạt mức cao nhất trong 2 năm qua. Trong đó, thị trường Trung Quốc là động lực chính cho sự tăng trưởng này, với khối lượng nhập khẩu cao nhất kể từ tháng 2 năm ngoái.

Xuất khẩu cá tra đạt mức cao nhất trong 2 năm qua. Ảnh: C.K

Mặc dù vậy, giá xuất khẩu cá tra vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi, có xu hướng giảm ở một số thị trường, do chi phí đầu vào cho sản xuất cá tra tăng cao trong khi giá bán vẫn thấp. Điều này có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra.

Bùng nổ tại thị trường Trung Quốc

Xuất khẩu sang Trung Quốc tiếp tục tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Ngoài ra, khối lượng xuất khẩu cá tra sang một số thị trường khác cũng ghi nhận tăng đáng kể như: ASEAN tăng 7%, Mexico tăng 15% và Vương quốc Anh tăng 33%. Riêng thị trường Mỹ giảm 1% về khối lượng nhập khẩu cá tra từ Việt Nam.

Theo VASEP, thị trường Trung Quốc đang phục hồi mạnh mẽ, với nhu cầu cao và giá cả ổn định. Điều này có thể tiếp tục thúc đẩy xuất khẩu cá tra Việt Nam trong 6 tháng cuối năm nay.

Tháng 5/2024, khối lượng xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc đạt hơn 29.000 tấn, đây là mức cao nhất kể từ tháng 2 năm ngoái, đồng thời là mức tăng trưởng cao nhất kể từ tháng 2/2024. Mặc dù khối lượng xuất khẩu tăng, nhưng giá xuất khẩu trung bình sang thị trường này vẫn giảm 18% so với cùng kỳ năm ngoái, dẫn đến tổng giá trị xuất khẩu tăng trưởng âm.

Tại Mỹ, khối lượng xuất khẩu cá tra sang thị trường này trong tháng 5/2024 đạt hơn 13.000 tấn, giảm nhẹ so với tháng trước đó, trong khi giá xuất khẩu trung bình tăng 1,7% lên 2,95 USD.

Các chuyên gia VASEP nhận định, sau năm 2023 ảm đạm với kim ngạch xuất khẩu liên tục sụt giảm, xuất khẩu cá tra sang Mỹ đã dần sáng sủa hơn. Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, nửa đầu tháng 6/2024, xuất khẩu cá tra sang Mỹ đạt gần 14 triệu USD, tăng 39% so với cùng kỳ. Tính đến ngày 15/6/2024, lũy kế xuất khẩu cá tra sang thị trường này đạt 146 triệu USD, tăng 18% so với cùng kỳ năm 2023.

Tại EU, tháng 5/2024, khối lượng xuất khẩu cá tra sang thị trường này được đánh giá là tương đối ổn định, mặc dù giảm nhẹ xuống còn hơn 6.000 tấn.

Về thị trường ASEAN, tháng 5/2024, khối lượng xuất khẩu trong tháng 5/2024 đạt gần 9.000 tấn, đây là mức cao nhất thị trường này nhập khẩu kể từ tháng 11 năm ngoái. Khối lượng cá tra của Mexico nhập khẩu từ Việt Nam trong tháng 5/2024 tiếp tục tăng lần thứ 3 liên tiếp lên hơn 2.000 tấn, trong khi giá vẫn không ổn định và giảm 7,4% so với tháng trước xuống 2,13 USD/kg.

Tháng 5/2024, Anh nhập khẩu gần 2.000 tấn cá tra từ Việt Nam, con số này được đánh giá là ấn tượng trong 5 năm qua, trong khi đó giá xuất khẩu vẫn giảm 7,3% xuống 2,43 USD. Cuối cùng, thị trường Brazil trong tháng 5/2024 nhập khẩu hơn 2.000 tấn cá tra, gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi giá vẫn giảm 1,5% xuống 2,69 USD/kg.

Các chuyên gia VASEP dự báo, trong 6 tháng cuối năm 2024, khối lượng xuất khẩu cá tra sẽ tiếp tục tăng do nhu cầu cao từ các thị trường chính như Trung Quốc và ASEAN. Tuy nhiên, giá xuất khẩu cá tra có thể vẫn sẽ ở mức thấp, do áp lực cạnh tranh và chi phí đầu vào cao. Các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa thị trường và tìm kiếm các giải pháp để giảm chi phí sản xuất.

Nhu cầu tiêu thụ cá tra tại các thị trường này đang tăng lên

Theo VASEP, nhu cầu tiêu thụ cá tra tại thị trường Canada dự kiến sẽ tăng 10% trong năm 2023. Tại thị trường Mexico, nhu cầu tiêu thụ cá tra cũng đang tăng lên do dân số tăng và thu nhập bình quân đầu người tăng. Tại thị trường Nhật Bản, nhu cầu tiêu thụ cá tra cũng đang tăng lên do người tiêu dùng Nhật Bản ngày càng quan tâm đến các sản phẩm cá da trơn.

Chế biến cá tra xuất khẩu. Ảnh: doanhnghiephoinhap.vn

Giá cá tra nguyên liệu tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay đang ở mức 28.000 - 30.000 đồng/kg, cao hơn so với cùng kỳ năm ngoái. Giá cá tra fillet xuất khẩu cũng đang ở mức cao, khoảng 4,5 - 5 USD/kg. Giá cá tra cao tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu, giúp họ có thể tăng lợi nhuận.